Szalone pręty

Jak

Chwyć za pokrętło i przekręć je kilka razy w jedną stronę. Obserwuj ruch prętów przez dłuższy czas.

Dlaczego

Każdy z prętów to tzw. wahadło fizyczne. Sposób ich połączenia powoduje, że cały układ wahadeł porusza się w skomplikowany sposób. W ruchu tym nie można odkryć żadnego porządku. Jeśli uruchomimy cały układ z bardzo podobnej pozycji, po pewnym czasie jego ruch będzie całkowicie inny od poprzedniego.

Gdybyśmy mogli uruchomić układ tych wahadeł dokładnie z tych samych warunków początkowych, jego ruch byłby taki sam nawet po bardzo długim czasie, byłby to tzw. system deterministyczny. Jednak bardzo małe różnice w warunkach początkowych prowadzą po pewnym czasie do bardzo dużych różnic w jego ruchu, co nazywamy deterministycznym chaosem.

Taki system jest charakterystyczny dla atmosfery: mała różnica może skutkować zupełnie innym zachowaniem. Według metafory efektu motyla – jeśli motyl trzepocze skrzydłami w Chinach, turbulencja spowodowana przez niego, może skutkować tajfunem na wybrzeżach Ameryki.