Instytucja została powołana 1 października 1998 roku przez Gminę Kraków pod nazwą Muzeum Inżynierii Miejskiej. Jako siedzibę otrzymało zabytkowe hale najstarszej krakowskiej zajezdni tramwajowej. Jest to kompleks unikatowy w skali europejskiej.

Pierwsze plany powstania Muzeum sięgają roku 1975 i obchodów stulecia krakowskiej komunikacji miejskiej. Duży wkład w organizację nowej jednostki muzealnej wniosły osoby zrzeszone w innych instytucjach związanych z techniką, jak np. Sekcja Historyczna przy MPK w Krakowie, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji czy Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej. Nie sposób przecenić roli powstałego w 1990 roku Krakowskiego Towarzystwa Ochrony Zabytków Techniki, którego działania znacznie przyspieszyły organizację muzeum techniki w Krakowie.

Zbiory

Przez lata swego istnienia Muzeum zgromadziło zbiory pochodzące z zakupów i darów od osób prywatnych, firm i instytucji publicznych. Więcej informacji można znaleźć w zakładce zbiory lub zobaczyć na stronie zbiorów online.

Wystawy:

• wystawy stałe
  Muzeum przez wiele lat eksponowało swoją kolekcję samochodów i motocykli na wystawie stałej pt. „Z dziejów polskiej motoryzacji”, zastąpionej w 2015 roku przez bardziej kompleksowe ujęcie problematyki motoryzacyjnej na wystawie „Motokultura”. Hala E, czyli dawna zajezdnia tramwaju konnego, od 2007/2008 do 2017 roku była miejscem prezentacji zabytkowych maszyn drukarskich i introligatorskich na wystawie stałej „Drukarstwo krakowskie XV – XX wieku”. Historię inżynierii miejskiej Krakowa i jej znaczenie w życiu mieszkańców przybliżała otwarta w 2015 roku wystawa stała „Inżynieryjny portret miasta”. Znany z ulic Krakowa i innych polskich miast historyczny tabor tramwajowy można od 2008/2009 roku, z przerwami, oglądać w hali F na wystawie „Tramwaje na Wawrzyńca”. Otwarta w 2003 roku wystawa „Zabawy z nauką” była jedną z pierwszych interaktywnych wystaw edukacyjnych w Polsce. Tę drogę kontynuowała, ciesząc się przez lata dużą popularnością, wystawa interaktywna „Wokół koła”.
• wystawy czasowe
  Muzeum zorganizowało dotychczas kilkadziesiąt wystaw czasowych i pokazów, prezentując na nich własne zbiory oraz eksponaty z innych kolekcji publicznych i prywatnych. Do pierwszych wystaw zorganizowanych w nowo otwartym muzeum należały: „Cracovia automobile. Początki motoryzacji w Krakowie”, „Wodociągi Krakowa”, „Zieleniewscy i ich zakłady 1804 – 1945”, „Mówiące maszyny: fonograf-gramofon (1877-1929)”. Muzeum wielokrotnie podejmowało tematy związane z krakowską inżynierią miejską, opowiadając zarówno o jej historii, jak i współczesności. Przykładami tego podejścia były wystawy czasowe: „150 lat Gazowni Krakowskiej 1856-2006”, „100-lecie energetyki w Krakowie”, „Technika w dziejach pożarnictwa”, „Dzwonki życia. Krakowska inżynieria miejska w dobie okupacyjnej 1939 – 45.”, „Komunikacja tramwajowa: Kraków – Norymberga, tam i z powrotem”, „120 lat Krakowskiego Pogotowia Ratunkowego”, „Błękitna energia. Gazownictwo wczoraj i dziś”, „Kraków miasto ambitne”.
  Historia techniki była wielokrotnie tematem wystaw czasowych, wśród których warto wymienić: „Uwaga! Nieprzyjaciel podsłuchuje. Kryptografia wczoraj i dziś”, „Game start / game over”, „Nie tylko z fabryki”, „Radio w domu i plenerze”, „Zapomniane muzeum. Adrian Baraniecki i Muzeum Techniczno-Przemysłowe 1868-1950”, „Tu Polskie Radio 1925 – 2010”, „Świat kawy”, „Dzieje maszyny do pisania”, „Rowerem przez wieki”. Muzeum zrealizowało też cykl wystaw „Z pracowni krakowskich uczonych”, przybliżający tematy prowadzonych aktualnie badań z zakresu nauk ścisłych i przyrodniczych.
  O dziejach krakowskiego przemysłu opowiadały wystawy: „Siarka – złoto chemików”, „Od Wandera do Teva. 80 lat Krakowskich Zakładów Farmaceutycznych”, „Zieleniewscy i ich zakłady 1804 – 1945”.
  W Muzeum można było wielokrotnie podziwiać zabytki motoryzacji – zarówno modele powszechnie znane, jak i egzemplarze prototypowe i małoseryjne. Wśród wystaw czasowych poświęconych motoryzacji warto wymienić: „Moto-historie” prezentowane w Hangarze Czyżyny, „P jak paradoks. Opowieść o fiacie 125p”, „Polskie mikrosamochody”, „Beskidy razem”, „Z garaży krakowskich kolekcjonerów”, „Samochody wytwornego towarzystwa. Miodowe lata angielskich automobili 1902 – 1905”.

Nagrody

Muzeum zostało dwukrotnie docenione nagrodą „Sybilla” w prestiżowym Konkursie na Wydarzenie Muzealne Roku:
– w 2003 roku III nagroda w kategorii „Wystawy przyrodnicze, techniczne i medyczne” za wystawę „Zabawy z nauką”;
– w 2014 roku nagroda w kategorii „Wystawy przyrodnicze i techniczne” za poszerzenie oferty Ogrodu Doświadczeń im. Stanisława Lema o nowe przestrzenie edukacji przyrodniczej (Geo-gródek, Lem-birynt, Zapachowo).
W 2021 r. Muzeum uzyskało nagrodę w plebiscycie „Fundusze Europejskie są w Małopolsce!” za projekt pn. „Zimowy Ogród Doświadczeń – poszerzenie oferty Ogrodu Doświadczeń im. St. Lema w Krakowie.”

I nagroda w 5. Przeglądzie Muzeum Widzialne 2022 dla Nowej identyfikacji wizualnej Muzeum Inżynierii i Techniki – więcej

Muzeum jest zrzeszone w międzynarodowych i krajowych organizacjach muzealnych.
Jest członkiem instytucjonalnym Komitetu Narodowego ICOM POLSKA oraz komitetu ICOM CIMUSET – International Committee for Museums and Collections of Science and Technology. Należy do Middle European Union of Technical Museums (MUT), Stowarzyszenia Muzealników Polskich, Stowarzyszenia Muzeów Sztuki Inżynieryjnej oraz Stowarzyszenia „Społeczeństwo i Nauka SPiN” – więcej informacji.

Projekty kulturalne i edukacyjne

W partnerstwie międzynarodowym i krajowym Muzeum zrealizowało projekty kulturalne i edukacyjne:

• Central European Science Adventure (2010-2012), projekt przybliżający sylwetki naukowców i wynalazców z Europy Środkowej, w którym uczestniczyło sześć muzeów techniki z Słowenii, Austrii, Węgier, Czech, Polski i Słowacji. Projekt dofinansowany ze środków UE w programie KULTURA.
• Second Chance – od infrastruktury przemysłowej do przemysłów kreatywnych (2010-2013), projekt poświęcony rewitalizacji obszarów poprzemysłowych, współtworzony przez partnerów z Norymbergi, Lipska, Krakowa, Wenecji i Ljubljany.
• Work With Sounds (2013 – 2015), projekt dokumentujący dźwięki zabytkowych urządzeń techniki, realizowany przez muzea ze Szwecji, Finlandii, Belgii, Słowenii, Niemiec i Polski. Dofinansowany ze środków UE w programie Kultura]
• Sounds of Changes (2017 – 2019), projekt dźwiękowy, dokumentujący zmiany zachodzące w audiosferze pod wpływem rozwoju techniki. Realizowany przez muzea ze Szwecji, Finlandii, Słowenii, Niemiec i Polski. [Dofinansowany ze środków UE w programie Kreatywna Europa]
• Knowledge Lab. Creating – Sharing – Protecting (2017-2020), projekt edukacyjny realizowany przez szkoły oraz muzea z Niemiec, Irlandii i Polski. Wspierający rozwój kompetencji uczniów poprzez proces wspólnego tworzenia wystawy muzealnej pod opieką kuratorów muzealnych. [dofinansowany ze środków UE w programie Erasmus+]
• „SPINaj Naukę” (2021 – 2022), projekt edukacyjny promujący osiągnięcia polskich badaczy i upowszechniający wiedzę o ważnych odkryciach naukowych. Realizowany przez Stowarzyszenie Społeczeństwo i Nauka SPIN oraz 11 instytucji i centrów nauki z całej Polski. Dofiansowany w programie „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki]

Remont siedziby głównej przy ul. św. Wawrzyńca 15

Z chwilą powstania Muzeum rozpoczęto proces rewaloryzacji poszczególnych budynków oraz przystosowanie ich do celów muzealnych. Więcej informacji nt. remontu siedziby.

Polecamy film „Podziemne miasto” pokazujący efekty realizacji projektu.